Güvercin Hastalıkları ve İlaçları

Güvercinler, hem şehirlerde hem de köylerde en çok beslenen kuşlardan biridir. Bu kuşlar dayanıklı görünseler de, aslında birçok hastalığa yakalanabilirler. Bu yüzden güvercin besleyen herkesin, en sık görülen hastalıkları, belirtilerini ve hangi ilaçların kullanılacağını bilmesi gerekir.
Böylece hastalık erken fark edilir, tedavi daha kolay olur ve diğer kuşlara bulaşmadan önlem alınabilir. Altın Kuluçka tarafından sunulan bu yazıda güvercinlerde görülen yaygın hastalıkları, basit belirtilerini, tedavi yöntemlerini ve korunma yollarını açık ve anlaşılır şekilde bulabilirsiniz.

Güvercinler Neden Hastalanır?
Güvercin hastalıklarının temel sebepleri genellikle çevresel ve beslenme kaynaklıdır. En yaygın nedenler şunlardır:
- Kirli ve havasız kümes ortamı
- Kalitesiz yem
- Dengesiz beslenme
- Vitamin ve mineral eksikliği
- Aşırı kalabalık yaşam alanları
- Parazitler (bit, pire, kene)
- Temiz olmayan su veya yem kapları
- Ani hava değişimleri
- Yeni alınan ve karantinaya alınmayan kuşların bulaşıcı hastalık getirmesi
Güvercin Hasta Olduğunu Nasıl Anlarız?
Güvercinler hastalandıklarında bunu hemen belli etmezler, ancak dikkatli bakıldığında bazı davranış ve görünüş değişiklikleriyle anlaşılabilir. Aşağıdaki belirtiler bir güvercinin hasta olabileceğini gösterir:
- Tüylerini kabartıp bir köşede durur.
- Yem yemez veya çok az yer.
- Dışkısı sulu, yeşil ya da kanlı olur.
- Zayıflar, göğüs kemiği belirginleşir.
- Nefes alırken hırıltı veya zorlanma görülür.
- Burun ve gözlerinden akıntı gelir.
- Uçmak istemez veya dengesini kaybeder.
- Gaganın içinde sarı lekeler oluşur.
- Tüyleri dağınık, mat ve kirli görünür.
- Sessizleşir, çevresine ilgisiz kalır.
- Kuyruk altı tüyleri dışkıyla kirlenir.
- Bazı hastalıklarda başını eğer veya döner.
Güvercin Hastalıkları Nelerdir?
Güvercinler çeşitli viral, bakteriyel ve paraziter hastalıklara yakalanabilir. Hastalıkların erken fark edilmesi, tedavinin başarılı olmasını sağlar. Aşağıda güvercinlerde sık görülen 15 hastalık, belirtileri ve tedavi yöntemleri açıklanmıştır.
Hastalık Adı | Belirtileri |
Fık Fık (Hırıltı) | Hırıltılı nefes, burun akıntısı, halsizlik |
Çiçek (POX) | Gaga/göz/ayak kabarcıkları, tüy dökülmesi, halsizlik |
Salmonella | Yeşilimsi ishal, felç, kanat düşürme, iştahsızlık |
Ayak ve Kanatta Ur | Ayak/kanat şişliği, yara, ağrı |
Bit Hastalığı | Kaşınma, tüy dökülmesi, huzursuzluk |
İç ve Dış Parazit | Kilo kaybı, halsizlik, tüy dökülmesi, karın şişliği |
Kuruma Hastalığı | Mat tüyler, halsizlik, iştahsızlık |
Sallabaş Hastalığı | Baş eğriliği, denge kaybı, su içememe |
Trichomoniasis (Sarı Hastalık) | Gaga sarı lekeler, yutma güçlüğü, halsizlik |
Veba Hastalığı | Ani ölüm, halsizlik, ishal |
E-Coli Hastalığı | Sulu dışkı, tüy kabartma, halsizlik |
Göz Kızarma (Nezle) | Göz sulanması, burun akıntısı, halsizlik |
Genç Kuş Hastalığı (Adenovirüs) | Ani zayıflama, sulu dışkı, tüy kabartma |
İshal (Koksidiyoz) | Yeşil/kanlı dışkı, iştahsızlık, halsizlik |
Fık Fık (Hırıltı) Hastalığı
Güvercinlerde fık fık hastalığı solunum yollarını etkileyen bakteriyel bir hastalıktır ve genellikle kirli ortamda ortaya çıkar.
Belirtileri arasında hırıltılı nefes alma, burun akıntısı, halsizlik ve iştahsızlık görülür. Bu hastalığın tedavisi için Doxycycline veya Tylosin antibiyotikleri 5–7 gün verilir; C ve E vitamin ile destek sağlanır. Hastalığın iyileşme süresi 7–10 gün olmaktadır ve bu sür içinde gözle görülür iyileşme başlar.
Çiçek (POX) Hastalığı
Çiçek hastalığı viral kaynaklı bir hastalıktır; sivrisinekler ve doğrudan temas yoluyla bulaşır.
Belirtileri arasında gaga, göz ve ayak çevresinde kabarcıklar, tüy dökülmesi ve halsizlik yer alır.
Bu hastalığın tedavisi için kesin bir ilaç yoktur; yaralar iyot solüsyonu ile temizlenir, vitamin desteği yapılır.Ayrıca aşı hastalığın önlenmesinde önemli rol oynar. Hastalığın iyileşmesi hafif vakalarda 2–3 hafta, ağır vakalarda 4–6 hafta sürebilir.
Salmonella Hastalığı
Bakteriyel bir enfeksiyon olup kirli yem ve su ile bulaşır. Belirtileri yeşilimsi ishal, felç, kanat düşürme, iştahsızlık ve zayıflama olmaktadır.
Hastalığın tedavisi için Enrofloxacin, Baytril veya Tylan antibiyotikleri 5–7 gün uygulanır. Ayrıca vitamin takviyesi önerilir. Salmonella hastalığının iyileşme süresi 7-14 gün arasına değişebilir.
Ayak ve Kanatta Ur Hastalığı
Kuşlarda ayak ve kanat dokularının enfeksiyonudur. Bu hastalığın genel belirtileri şişlik, kabuklanma, yara ve ağrı olmaktadır. Tedavi için yaralar antiseptik ile temizlenir; gerekirse antibiyotik uygulanır.10–14 gün içinde gözle görülür iyileşme olur.
Bit Problemi
Dış parazitlerin neden olduğu bir hastalıktır ve genellikle kirli kümeste görülür. Kaşınma, tüy dökülmesi, huzursuzluk ve uyku bozukluğu bu hastalığın belirtilerindendir.
Tedavi için Ivomec damla veya parazit spreyleri ile 1–2 kez uygulama yapılır; ayrıca kümes temizliği şarttır. 3–5 gün içinde parazitler temizlenir.
İç ve Dış Parazit Hastalığı
Bağırsak ve cilt parazitlerinden kaynaklanır. Kilo kaybı, halsizlik, karında şişlik ve tüy dökülmesi gibi belirtilerle görülür.
Levamisole, Flubenvet veya Wormazole bu hastalığın tedavisi için kullanılır; dış parazitler için sprey/damla uygulanır. 5–7 gün içinde belirtiler azalır.
Kuruma Hastalığı
Güvercinlerde kuruma hastalığı vücut direncinin düşmesi ve beslenme eksikliğine bağlı olarak ortaya çıkar. Bu hastalığa yakalanan kuşlarda tüyler matlaşır, halsizlik ve iştahsızlık görülür.
Tedavi için vitamin ve mineral takviyesi yapılır, beslenme iyileştirilir. 7–10 gün içinde enerji ve tüyler normale döner.
Sallabaş Hastalığı
Sallabaş Hastalığı sinir sistemini etkileyen viral bir hastalıktır. Belirtileri arasında baş eğriliği, denge kaybı, dönme hareketleri ve su içememe görülür.
Bu hastalığın Kesin tedavisi yoktur; elektrolitli su, vitamin takviyesi ve destekleyici bakım uygulanır. Ayrıca PMV aşısı önleyicidir. Hafif vakalarda 1–2 hafta içinde güvercinde kısmen düzelme olur; ağır vakalarda iyileşme sınırlı olabilir.
Trichomoniasis (Sarı Hastalık / Mantar Hastalığı)
Güvercinlerde Trichomoniasis hastalığı ağız ve boğaz parazitlerinden kaynaklanır. Bu hastalık sonucunda güvercinlerde gaga içinde sarı lekeler, yutma güçlüğü ve halsizlik ortaya çıkar.
Tedavi için Flagyl (Metronidazol) veya Spartrix 3–5 gün verilir; ayrıca suya elma sirkesi eklenebilir. 5–7 gün içinde belirtiler azalır.
Veba Hastalığı
Veba hastalığı güvercinlerde hızlı bulaşan viral bir hastalıktır ve ani ölüme neden olabilir. Halsizlik, nefes darlığı, ishal ve ani ölümlere sebep olur.
Bu hastalığın kesin tedavisi yoktur; karantina ve hijyen önleyici tedbirler uygulanır. Hafif vakalarda 7–10 gün içinde iyileşme görülür, ağır vakalarda ölüm riski yüksektir.
E-Coli Hastalığı
Güvercinlerde E-Coli hastalığı bakteriyel bir enfeksiyon olup genellikle kirli yem ve sudan bulaşır. Sulu dışkı, tüy kabartma, halsizlik ve kilo kaybı bu hastalığın belirtilerindendir.
Hastalığın tedavisi için Enrofloxacin, Amoxicillin veya Baytril 5–7 gün uygulanır. 7–10 gün içinde belirgin düzelme görülür.
Göz Kızarma (Nezle) Hastalığı
Bu hastalık güvercinlerde solunum ve göz enfeksiyonu sonucu oluşur. Belirtileri arasında gözlerde sulanma, kızarma, burun akıntısı ve halsizlik görülür. Tylosin veya Doxycycline tedavisi için 5–7 gün uygulanır, vitamin desteği verilir. 5–7 gün içinde gözlerde ve halsizlikte düzelme görülür.
Genç Kuş Hastalığı (Adenovirüs)
Yavru güvercinlerde viral enfeksiyon sonucu görülür. Ani zayıflama, sulu dışkı, tüy kabartma ve iştahsızlık gibi belirtelerle ortaya çıkar. Bu hastalığın tedavisi için spesifik bir ilaç yoktur; elektrolit, vitamin ve probiyotiklerle destek sağlanır. 7–14 gün arasında destekle iyileşme görülebilir.
İshal (Koksidiyoz / Sindirim Bozukluğu)
Güvercinlerde ishal bağırsak parazitleri veya sindirim sorunlarından kaynaklanır. Bu hastalık yeşilimsi veya kanlı dışkı, iştahsızlık, halsizlik ve tüy kabartma gibi belirtiler ortaya çıkar.
Tedavi için Amprolium veya Baycox 3–5 gün uygulanır; temiz su ve vitamin desteği verilir. 5–7 gün içinde belirgin iyileşme görülür.
Güvercin Hastalıkları İnsana Bulaşır Mı?
Güvercinlerin bazı hastalıkları insanlara bulaşabilir, ancak çoğu hastalık sadece kuşlar arasında yayılır.
İnsanlara bulaşabilen hastalıklar genellikle Salmonella, E-Coli ve bazı mantar enfeksiyonlarıdır. Bu nedenle hasta güvercinlerle temas ederken eldiven kullanmak, elleri yıkamak ve hijyene dikkat etmek önemlidir. Sağlıklı güvercinler genellikle insanlara zarar vermez.
Güvercin Hasta Olunca Ne Yapılır?
Hasta bir güvercininiz varsa, onu iyileştirme sürecinde aşağıdaki konuları dikkate almanız gerek:
- Hasta güvercini diğerlerinden ayırın. Karantina, hastalığın yayılmasını önler.
- Temiz su ve taze yem verin. Güvercinin beslenmesini aksatmamak önemlidir.
- Hastalık belirtilerini gözlemleyin. Tüy kabartma, ishal, halsizlik gibi belirtileri not edin.
- Gerekirse veteriner veya deneyimli yetiştirici önerisiyle antibiyotik, antiparaziter veya vitamin takviyesi yapın.
- Kümesi dezenfekte edin. Hastalık kaynağını ortadan kaldırmak için kümes temizliği şarttır.
Son Söz
Altın Kuluçka Blog sayfasında sunulan bu yazıda güvercin hastalıkları, nedenleri, belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgiler paylaştık.
Güvercin bakımı sadece yem ve su vermekle bitmez; hastalıkların erken teşhisi, hijyen ve uygun tedavi ile kuşlar sağlıklı kalır. Düzenli gözlem, temiz ortam, dengeli beslenme ve gerekli aşılar ile güvercinler uzun süre mutlu ve sağlıklı yaşayabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Ziyaretçilerimizin sıkça sorduğu bazı soruların yanıtlarını aşağıda bulabilirsiniz.
Güvercin hastalığına hangi ilaç iyi gelir?
Bu güvercinlerin hastalığa göre değişir; genelde Enrofloxacin veya Tylosin türü antibiyotikler kullanılır.
Güvercine sarımsak neden verilir?
Sarımsak güvercinlerde bağışıklığı güçlendirir, parazit ve bakteri oluşumunu azaltır.
Hasta güvercinlere ne verilir?
Hasta güvercinlere elektrolitli su, vitamin desteği (özellikle B ve C vitamini) ve uygun antibiyotik verilir.
Güvercinlerde en etkili ishal ilacı nedir?
Güvercinler için en etkili ishal ilacı Baytril (Enrofloxacin) veya Sulfa tabletler olmaktadır.
İshal olan güvercine ne yapılmalı?
İsha olan güvercine temiz su verilir, ishal kesici ve probiyotik takviyesi yapılır, kafes hijyeni sağlanır.
Calcimax güvercine nasıl kullanılır?
Calcimax Genelde suya veya yeme karıştırılır; haftada 2–3 kez kalsiyum takviyesi olarak güvercinlere verilir.
Güvercinlerde hangi antibiyotik kullanılır?
Hastalık tipine göre Baytril, Doxycycline, Tylosin veya Amoxicillin kullanılabilir.
Sallabaş hastalığı nasıl geçer?
Sallabaş hastalığının kesin tedavisi yok; destek tedavisi (vitamin B kompleks, hijyen, iyi beslenme) yapılır
Güvercine hangi sirke iyi gelir?
Güvercinlere doğal elma sirkesi; suya birkaç damla eklenerek verilir (haftada 1–2 kez).
Güvercinlerde baş dönmesine ne iyi gelir?
Güvercinlerde baş dönmesi genellikle sinir sistemi hastalığı belirtisidir; B vitamini desteği ve dinlenme önerilir.