Yumurtadan civciv çıkması için gerekli şartlar
Kuluçka makinesinde oluşan sıcaklık ve yumurta yüzeyinin farkı :
Suni olarak kuluçka yapımı ve kümes hayvanlarının çok sayıda üretimi günümüzde önemli bir konuya dönüşmüştür. Ve genel olarak küçük işletmelerde kuluçka makinelerinde civcivlerin telef olma oranı endüstriyel tavuk yetiştiricilerinden daha fazladır. Ticari ve endüstriyel tavuk yetiştiriciliğinde binlerce ve milyonlar adet yumurtanın suni olarak kuluçka yapımında daha düşük telef olma oranına sahiplerdir.
Suni kuluçka yapımında 4 önemli faktör vardır ve en önemlisi sıcaklıktır. Ama kuluçka makinesi sıcaklığının ayarlanması için bazı tekniklerin uygulanması gerekir. Ve ülkemizde bu konu ile ilgili bir bilgi maalesef paylaşılmamıştır.
Bu yazıda sizin için kuluçka makinesi sıcaklığı ile ilgili bir teknik paylaşacağız ve eğer profesyonel bir yetiştirici olmak isterseniz, mutlaka okumanızı tavsiye ederim. Değerli okurlarımız bu yazıda 4 önemli faktör hakkında konuşulmaktadır ve bu faktörleri dikkate alarak daha verimli bir işletme sahibi olabilirsiniz.
Dr. Nick French araştırmalarına göre kuluçka makinesi sıcaklığı sadece kuluçka makinesi sensörleri tarafından ölçülen sıcaklık değildir. Dr. Nick French tavuk ve hindi yumurtasından kuluçka yapımını karşılaştırarak bazı bilgiler elde etmiştir ve biz ise bu bilgileri sizinle paylaşacağız.
Hindi ve tavuk kuluçkasında bazı farklar vardır. Bu farklardan birisi kuluçka süresidir. Hindi yumurtasının civcive dönüşmesi 28 gün sürer ve tavuklarda bu süre 21 gündür.
Diğer konu yumurtaların boyutu ve ağırlığıdır. Tavuk yumurtaları 50-70 gram ağırlığında ve hindi yumurtaları ise 80-97 gram arasındadır. Diğer mesele tavuk yetiştiriciliğinde damızlık sürülerin yumurtalarının döllenmesi genelde doğal olarak çiftleşme yolu ile gerçekleşmektedir. Ama hindilerin kuluçkalık yumurtaları suni tohumlama yolu ile üretilir ve bu yüzden yumurtalarının çıkım oranı daha yüksektir.
Bu bilgilerin konumuz ile alakası yazımızın devamında yer alır…
Kuluçka makinesi sıcaklığı :
Suni kuluçka yapımının randımanını etkileyen tüm parametrelerden en önemlisi sıcaklık oranıdır. Daha doğrusu amacımız embriyonun yumurta içinde aldığı sıcaklık oranını kontrol etmektir.
Aşağıda paylaşılan grafikte bir hindi yumurtasının, sabit bir makine sıcaklığında yani 37.5 °C‘de kuluçkaya yatırıldığı zaman yumurta içinde, kabuğunda ve yumurtadan yaklaşık 10 mikro milimetre mesafesinde bulunan sıcaklığı (mikro çevresel hava sıcaklığı) ve kuluçka makinesi sıcaklığını göstermektedir :
37.5 °C’lik sabit bir sıcaklıkta kuluçkaya yatırılan bir hindi yumurtası sıcaklığı (sembol : içi boş beyaz kare) yumurta kabuğunun yüzeyinde ölçülen sıcaklık (sembol: siyah yıldız) ve yaklaşık 10 mm mesafe ile yumurta çevresinde ölçülen sıcaklık (sembol : siyah kare )
◼ yumurta kabuğunun sıcaklığını ölçmek için bir kaç yol vardır. Noktasal sıcaklık kontrolu için insan vücudu ateşi ölçümü için kızılötesi termometrelerden kullanabilirsiniz. Ama kuluçka döneminde her gün kuluçka makinesi kapısını açarak yumurta yüzeyinin sıcaklığını kontrol etmek sıcaklık ve nem oranının sürekli değişmesine neden olur ve bu yüzden olumsuz bir sonuç almanız mümkündür.
Tavsiyemiz yumurta kabuğu yüzeyinin sıcaklığını kontrol etmek için yüzey sıcaklık problu veri kaydedicileri kullanmanızdır. Bu yöntemle de dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Veri kaydediciler, sıcaklığı kaydetmeye ve verileri görselleştirmeye yardımcı olur, ancak makinedeki sıcaklık kontrolünü aktif olarak yönlendirmezler.
◼ hindi yumurtaları tavuk yumurtasından daha büyük olduğundan dolayı daha fazla metabolik ısı üretir. Yani tipik olarak bir tavuk yumurtasından %15 daha fazla metabolik sıcaklığa sahiptir. Bu nedenle hindi kuluçkasında normal yöntemler ile telef olma oranı yüksek olmaktadır.
Hindi yumurtalarından en yüksek randıman almak için sürekli yumurtaların yüzey sıcaklığı kontrol edilmeli ve soğutma işlemi uygulanmalıdır.
Diğer yöntem ise yumurtaların birbirlerinden mesafeli olarak viyollere yüklenmesi ve yumurtaların arasında boşluk bırakmanızdır. Bu teknik yumurtalar arasında hava dolaşımı daha fazla olduğu nedeni ile metabolik sıcaklığın kontrol edilmesine neden olacaktır.
Bir örnek ile size kolay anlamanızı sağlayalım, bir asansörü düşünün, tam kapasite doluyor, insanlar birbirlerine yakın oldukları zaman asansörde sıcaklık artmaya başlar. Veya açken vücut sıcaklığınız düşmeye başlar ve yemek yediğinizden sonra vücudunuzun ısındığını hissedersiniz. Bu yumurta içinde gelişmek üzere olan civciv için ise geçerlidir. Ve kalbinin oluşması ve atmaya başladığından itibaren yumurta içinde metabolik sıcaklık artacaktır.
Yukarıda paylaşılan grafikte gördüğünüz gibi yaklaşık 6.günden yumurtanın içinde, kabuğunda ve 1 mikron mesafesinde sıcaklık artması görülmektedir.
Mikro çevresel hava sıcaklığı nedir ?
Az önce söylediğim gibi yumurta içinde gelişen civcivin metabolik sıcaklığı yumurta etrafında 1 mikron mesafeye kadar bir sıcaklık oluşur ve bu sıcaklık genelde geniş çevrede bulunan sıcaklıktan daha fazladır.
Bu sıcaklık tüm canlılarda vardır ve bu yüzden kuluçka yapımında ise dikkat edilmesi gereken bir konudur.
Makro çevre sıcaklık nedir ?
Bir kuluçka makinesini düşünelim, kuluçka yapımında makine kabininde 37.5 – 37.7 °C lik bir sabit sıcaklık bulunmaktadır. Bu sıcaklık makro çevre sıcaklığıdır. Ve makinenin her yerinde sabit bir değerde bulunan bir hava sıcaklığıdır. Daha doğrusu kuluçka makinesinin ölçebildiği hava sıcaklığı diyebiliriz.
Sonuç :
Dr. Nick french araştırmalarından aldığımız bilgilere göre yumurtaların boyutu ne kadar büyük olursa, çevresinde bulunan mikro çevre sıcaklık oranı ise daha fazla olacaktır ve bu yüzden küçük yumurtalardan suni kuluçka yapımında daha fazla randıman alabiliyoruz.
Çünkü civcivlerin cüsseleri küçük ve metabolik sıcaklıkları ise daha az olur. Ve bu yüzden telef olma oranı ise daha düşük olacaktır. Çünkü büyük yumurtalarda genelde aşırı sıcaklık gelişen civcivlerin telef olmasına neden olur.
Bir diğer makalemizde büyük boyutlu yumurtalar ile ilgili teknikler paylaşılmaktadır.
