Tavuk gribi nedir ? | tavuk gribi nasıl tedavi edilir ?
Tavuk gribi ne zaman çıktı ?
1880 yılında italya ve diğer avrupa ülkelerinde ilk olarak gözlenen tavuk gribi veya tavuk vebası, zaman içinde tüm dünyaya yayılmıştır. araştırmalara göre tavuk vebası hastalığının yüzlerce yıl öncesinden var olduğuna inanılıyor.
tavuk gribi hastalığı 1894 ve 1901 de önce italyada kümes hayvanlarının telef olmasına ve sonra,almanya ve doğu avusturya, daha sonrada, belçika ve fransa ya yayılma raporları gelmiştir.
influenza virüsleri 1930’lara kadar izole edilmemiş olsa da, evcil kanatlılarda HPAI’nin nedeni (etyolojisi) bir virüs olarak tanımlandı. bu bilgilere göre tavuk gribi hastalığı 1959 yılına kadar avrupave asyanın tüm ülkelerine bulaşmıştır. tavuk gribi hastalığı günümüzde bile bazı kümes hayvanlarının telef olmasına neden olmaktadır. ve asıl sebebi ise zamanında aşıların yapılmamasıdır.
Tavuk gribi son derece hızlı bulaşan bir hastalıktır. eğer bir tavuğa bulaşırsa, kısa sürede tüm tavukların hasta olmasına yol açar ve tedavisi ise neredeyse imkansızdır. bu yüzden bu hastalığa karşı önlem almanız önemli olmaktadır.
bu yazıda tavuk gribi ile ilgili gerekli bilgiler ve alınması gereken önlemler paylaşılmaktadır.
kaz ve ördek gibi kümes hayvanları, viral hastalıklara karşı daha dayanıklı kuşlardır. ve bu yüzden kuş gribi hastalığı nedeni ile en çok tavuk ve bıldrcın gibi kuşlar, daha çok tehlikede olurlar. bu yüzden eğer bir tavuk çiftliğiniz var veya kurmak istiyorsanız, bu hastalığı ciddiye almanız gerekir. diğer önemli konu bu hastalığın insanlara bulaşması ve hatta bazılarının hayatını kaybetmesine neden olmuştur.
bu hastalığa karşı alınması gereken en etkili yöntem kuşların aşılarının zamanında yapılmasıdır. ve bunun için bir uzman veteriner ile danışmanız tavsiye edilir. çünkü ilk aşıdan sonra belirli bir süre geçmesi ile hatırlatma dozu uygulanması gerekmektedir.
hastalığın kümesinizdeki kuşlara bulaşmasına yol açan faktörler ise, yabani kuşlar, kemirgenler veya hamam böceği gibi haşereler ve hatta kümesinize gelip giden kişiler olabilir. bu faktörlere karşı gerekli önlemlerin alınması ve kümes hijyenini sağlamanız tavsiye edilir. daha fazlası için sizi yazınındevamını okumaya davet ediyorum.
tavuk gribi bulaşma yolları :
- Hasta kanatlılar ile temas
- Yabani kuşlar ile doğrudan temas
- Dışkı, solunum akıntıları veya bunların bulaştığı eşyalar ile temas
- virüs bulaşmış yem, su kabı ve yemlik ve benzeri ekipmanlar
- Giysi, ayakkabı, yada kişilerin direkt teması (bir yerden bir yere taşınma)
- birbirlerine çok yakın olması nedeni ile hava yolu ile bulaşabilir.
Bu hastalığın ne kadar tehlikeli ve ölümcül olmasını hatırlatmaya gerek yoktur ve büyük ihtimal her kes bu hastalık hakkında gelen haberleri duymuştur. Bu hastalık yabani kuşlar tarafından veya yem depolarına giren kemirgenler yolu ile veya bir hasta tavuğun dışkısı veya ağzının suyu ile diğerlerine bulaşması mümkün olmaktadır.
ama eğer kuş gribi hastalığı bir kümese bulaşmış ise tüm kuşların uygun yollar ile imha edilmesi gerekir. genelde hasta kuşların karkasları, derin bir çukur kazılarak ve üzerine kireç tozu dökülerek gmülür, kazılan çukurun derin olma nedeni karkasların yırtıcı hayvanlar tarafından yerden çıkarılmamasıdır. diğer yöntem ise karkaslarının özel fırınlarda tamamen yakılmasıdır.
Kuş gribi ile alakalı bazı önemli bilgiler :
kuş gribi hastalığı ilk olarak 1878 yılında italya da ortaya çıktı. daha sonra, rusyanın siberya bölgesinde, kazagistanda, bir çok kümes hayvanının imha edilmesine yol açmıştır. ama bilim adamlarının araştırmaları ve deneyleri sonucunda hastalığın aşısı üretilmeye başladır. bu hastalık diğer viral hastalıklarda da olduğu gibi %90 kurbanın vücudunun en nemli ve soğuk bölgesinde yani akciğerlerde yerleşir. ve direkt olarak solunum organlarını hedef alır.
korona virüs ise bu hastalıkların ailesinden dir. ve eğer dikkat ederseniz, canlıların vücudunda aynı etkiye sahiptir. kuş gribi nedeni ile sadece çinde 2003 yılında 400 den fazla insanın can kaybına neden olmuştur. ve günümüzde bile bu hastalıktan dolayı bazıları hayatlarını kaybetmektedirler.
kuş gribi hastalığının dünyanın dört bir yanına yayılması, göçmen kuşlar tarafından gerçekleşmektedir. ve bu newcastle hastalğı için ise geçerlidir. ve endunezya da bulunan göçmen kuşlar tarafından ilk olarak ingilterenein newcastle kentinde bulunan kuşlara bulaştırılmıştır. kuş gribi virüsüne hassas olan kuşlar, hindi, kaz, yeşilbaş ördekler, ve tavuklardır.
Kuş gribi virüsü hızlı ve en önemlisi gizli bir şekilde kurbanlarına bulaşır ve bir anda canlının hastalığı nüx eder, bu yüzden tedavi için yeterli zaman yoktur. Kuş gribinin ciddiye alınması gereken nedenlerden bu hastalığın bir ülkenin ekonomisini etkileyecek derecede tehlikeli olmasıdır ve çok kolay bir şekilde yayılması ülkenin ekonomisinde ciddi bir hasar oluşturabilir.
Tavuk gribi belirtileri :
Bu hastalık genel olarak, kuşlardan insanlara bulaşmaktadır ve insandan insana bulaşması bu güne kadar tespit edilmemiştir, kuş gribi hastalığına yakalanan kişiler ise araştırma sonuçlarında bir hastalık taşıyan tavuk veya herhangi bir kuş ile temas etmesi ile ortaya çıkması belirlenmiştir.
Kuş gribi virüsü kuşlardan maksimum 2 hafta olmaktadır ve insanlarda ise 3 gün olarak belirlenmiştir. Bu süreden sonra bazı belirtiler ortaya çıkar ve hastalığın bulaşmasına bir kanıt olmaktadır.
- Öksürme, hapşırma, solunum sırasında hırıltı sesi, ve burun ve gözden su akması
- Kuşun baş ve yüz kısmında şişme ve Sinüslerin şişmesi
- Tavuklarda ibiklerinin morarması ve şişmesi
- Bacaklarda derinin morarması
- Kanlı ağız ve burun akıntısı
- İştahsızlık, gözlerin kapanması, yem tüketiminin düşük olması, hareketsizlik, kanatların sallanması, ve sürünün bir yere toplanması
- Yumurtlama oranının düşük olması ve anormal şekilde yumurta yapmaları ve hatta yumurta kabuğunun ince ve yumuşak olması
Bu hastalığın belirtileri insanlarda ise kaslarda ağrı, boğaz iltihabı ve ağrısı, peş peşe öksürük, vücut ısısının yükselmesi ve halsizlik, bazılarında ishal, ve gözlerde iltihap oluşması olmaktadır.
Maalesef gördüğünüz gibi kuş gribi ve değer viral hastalıkların belirtileri genel olarak aynı olmaktadır, bu yüzden yakalananlarda bu belirtilerin hangi hastalıktan dolayı ortaya çıktığını teşhis etmek zor olmaktadır.
Göçmen kuşlar bu hastalığa en sık yakalanan hayvanlar olmaktadırlar, örnek olarak (yine de çin’de !! ) 6000 adet göçmen kuş bu hastalık nedeni ile telef oldular.
📢 Önemli !
viral hastalıklara karşı en etkili önlem tavukların aşılarının zamanında yapılması olmaktadır. ve aksi halde sürünün tümünü tehlikeye atarsınız. tavukların aşılama yöntemleri hakkında makalemizde nasıl aşı uygulayacağınız detaylı olarak paylaşılmaktadır.
Tavuk vebası hastalığı önlemleri :
Değer yetiştiricilerine maalesef bir kötü haber vermek zorundayız, bu hastalığın hala bir net tedavisi bulunmamaktadır, ve eğer kuşları bu hastalığın güçlü mutasyonuna yakalanırsa, kuşların ölümü kaçınılmaz olmaktadır. Bu aşamada maalesef hiç kimsenin elinden bir iş gelmez ve hastalığa yakalanan sürünü imha etmek zorundasınız, bu hastalık karşısında önlem almak için yapabileceğiniz iş bulaşmadan önce zamanında aşılarının yapılması elzemdir.
Tavuk gribi aşısı, virüsün güçsüz ve zayıf bir mutasyonu olmaktadır ve aşı sureti ile canlılara enjekte edilir. Bu virüs canlının bağışıklık sisteminin devreye geçmesine ve anti virüs üretmesine neden olur.
Ama aşı yapıldıktan sonra kesinlikle bakım ve sıhhi kuralların uygulanmasında ihmal edilmemesi gerekmektedir. Ve tavukların her zaman sağlıklarının kontrol edilmesi ve önlemlerin alınması gerekir.
Eğer tavuklarınızda bu hastalığa ilişkin belirtiler, fark ederseniz hiç beklemeden sürüden ayırmanız ve karantine etmeniz gerekmektedir. Bu virüs insanlara kolay bir şekilde insanlara bulaşmaz ama yinede dikkati elden bırakmayınız.
Kuş gribi virüsünün farklı suşları bulunmaktadır ve her birisi için farklı aşılar üretilmiştir, bu yüzden kümes hayvanları yetiştiriciliğinde 40 günden sonra periyodik olarak 6 aydan bir aşı uygulamaları gerekmektedir.
Son söz :
Genel olarak hastalıkların asıl nedeni bakımsızlık ve temizliğin düzgün bir şekilde yapılmamasından dolayı olmaktadır, harici bulaştırıcıların karşısında gereken önlemlerin alınmaması ve aşıların zamanında yapılmaması genel olarak hastalıkların ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Umarız makalemiz sizin için faydalı olmuştur.