Yavru kaz bakımı ve beslenmesi
Kaz yavrusu bakımı ve beslenmesi :
Kaz yetiştiriciliği son zamanlarda hızla gelişmektedir. ve kanatlı yetiştiriciliğinde karlı bir sektöre dönüşmüştür. bu kuşların yetiştiriciliğinde en önemli konulardan birisi kaz yavrularının bakımı ve beslenmesidir. kazların bağışıklık sistemi diğer kümes hayvanlarına göre daha güçlüdür. ama yeni doğan civcivler tam aksine son derece hassasdırlar.
bu yazıda kaz civcivlerinin bekımı ve beslenmesi hakkında önemli bilgileri sizinle paylaşacağız, özelliklede eğer bu sektörde yeni iseniz, mutlaka okumanızı tavsiye ederiz. kaz yavrusu bakımı ve beslenmesi diğer kümes hayvanları ile farklıdır. ve bu yavruların hayatları boyunca ihtiyaçları olan besin değerlerinin temin edilmesi sağlıklı ve verimli olmaları açısından son derece önemlidir.
Kaz yavrusu bakımı :
Yumurtadan yeni çıkan civcivlerin bakımı son derece önemlidir. bu civcivler yumurtadan çıktıktan sonra 24 saat kuluçka makinesinde kalmaları gerekmektedir. çünkü tüylerinin kuruması ve yeni fiziki koşullara alılmaları gerekmektedir.
kaz yavruları için gerekli sıcaklık 35-37 derecedir. ve değerlerden daha fazla veya daha düşük sıcaklık hasta olmalarına yol açar. ayrıca kümeslerinde hijyen koşulların ise sağlanması yavruların sağlıklı büyümesine olanak sağlar.
kaz yavruları yumurtadan çıkmadan önce kümesi hazırlamanız gerekir. kümeslerinde ısıtıcı, havalandırma ve uygun altlık malzemesi ve en önemlisi yemlik ve sulukların hazır olmasıdır. ama civcivlerin yeri nasıl olmalıdır ? barınakta nasıl ısıtıcı kullanırsanız kullanın, ısı daha hafif olduğu için yüksekte durur. bu yüzden civcivler için yerden 50 Cm yükseklikte kafes gibi alan hazırlamanız gerekir. aşağıdaki resimde bir örnek gösterilmektedir.
ayrıca hazırlanan kafesin tabanında ince delikli file olması tavsiye edilmektedir. çünkü dışkıların altlıkta toplanması ayakların enfeksiyon kapmasına neden olur. ayakların dışkılar ile temasını engellemek için file önemlidir.
kaz yavrusu bakımında hijyen çok önemli bir faktördür. çünkü genel olarak haz hastalıkları enfeksiyonel türdendir. bazı durumlarda bu tür hastalıklar civcivlerin telef olmasına neden olabilir. salonun ve salonda serilen altlık malzemesinin her zaman kuru ve temiz olması gerekir. aynı zamanda belirli zamanlarda salonun dezenfeksiyonunun yapılması gerekmektedir.
civcivlerin kümesinde haşereler ve kemirgenlerin bulunmaması dikkate alınması gereken konulardan birisidir. böcekler ve özelliklede hamam böcekleri ve daha önemlisi fareler, hastalıktaşıyıcılarıdır. bu canlıların civcivlerin kümesinde kesinlikle bulunmaması gerekir. sivri sinekler ise aynı tehlikeyi taşımaktadırlar.
kümeste ısıtıcı olarak kızılötesi ampuller kullanılması tavsiye edilir. bu ampuller hem bakteri ve mikropların, oluşumunda ve hem, civcivlerin gelişmesinde son derece etkilidirler. kan dolaşımını hızlandırıp ve vücut gelişiminde baya etkili olabilir.
Ama bu sistemde ise bazı önlemlerin alınması ve uygulanması gerekmektedir. Civcivlerin bu ısıtıcılara gereğinden fazla yaklaşmaması için özel koruyucular montaj edilmesi gerekmektedir. Aksi halde civcivlerin yanma olasılığı bulunmaktadır.
Ama ısıtıcı koruyucu telleri ilk 2-3 günde önemli olmaktadır ve yavrular duruma alıştıktan sonra kaldırabilirsiniz. Diğer mesele salon şeklinin yuvarlak olmasıdır. Çünkü ister istemez civcivler salon köşelerine toplanırlar ve en altta kalanların telef olması mümkün olmaktadır. Bu yüzden, esnek bölmeler kullanarak ve köşelere montaj ederek, bu tür sorunlara engel olabilirsiniz.
Elektrik veya diğer enerjilerin kesilmesi :
Farklı nedenlerden dolayı elektrik veya su kesilmesi olabilir. Bu yüzden her zaman bir alternatif olması tavsiye edilmektedir. Genel olarak su depolamak için tankerler kullanmanız tavsiye edilmektedir.
Ve elektrik için ise güneş enerjisi panelleri veya acıl elektrik sistemleri kurmanız tavsiye edilmektedir. Kanada da yapılan araştırma sonucunda, kaz yavrularının sıcaklık düşmesine dayanıklı oldukları tespit edilmiştir ve sadece civcivlerin bir araya veya köşelere sıkışmalarına ve toplanmalarına engel olmanız gerekmektedir.
Kaz yavruları salonlara aktarıldığı zaman, sıcaklığın 36-37 derece olmasıdır. Ve ilk haftanın sonunda, ise bu değerin 32-33 dereceye düşürülmesi gerekmektedir. Ve ikinci hafta sonunda ise, 23-26 derece civarında olması gerekmektedir.
Ama 3.haftadan sonra kızılötesi, ısıtıcıları, kullanmanıza gerek olmamaktadır. Ve çevre sıcaklığı ise standart olarak 20-25 derece arasında sabit olarak kalması gerekmektedir.
Kaz yavrularının davranışlarından ne zaman sıcaklığın düşürülmesini anlamanız mümkün olmaktadır. Sıcaklık düşük olduğu zaman, civcivler ısı kaynağının çevresine toplanırlar ve sıcaklığın yüksek olduğunda yavrular ısıtıcılardan uzaklaşmaya çalışmaktadırlar.
Kaz yavrularının gelişimi :
Kümes hayvanları arasında kaz civcivleri en hızlı gelişime sahip olmaktadırlar. Ve 1. Tabloda bu konu ile alakalı detaylar paylaşılmaktadır. Kazların hızlı gelişmesi nedeni ile yeterli alanın olması önemli olmaktadır. Ve bu konuya son derece hassas olmaktadırlar. Bu yüzden çiftliği kurmadan salon boyutu ve kazların sayısına dikkat edilmesi gerekmektedir.
Uzmanların tavsiyelerine göre 1㎡ lik alanda 14-20 adet civciv olması gerekmektedir. Ve ilk haftadan sonra 1㎡ de 7-14 adet ve ikinci haftadan sonra 1㎡ için 4-5 adet kaz olması gerekmektedir.
1.tablo – kaz yavrularının gelişim hızı
Erkek yavrular | Dişi yavrular | |
Yumurta ağırlığı (Gram) | 170.1 | 170.1 |
Civciv ağırlığı çıkım döneminde (Gram) | 104.9 | 104.3 |
1 haftalık civcivlerin ağırlığı (Gram) | 307.9 | 295.9 |
2 haftalık civcivlerin ağırlığı (Gram) | 800 | 755.8 |
3 haftalık civcivlerin ağırlığı (Gram) | 1513 | 1365 |
Yavruların meraya çıkarılması :
2 hafta geçtikten sonra yavrular meraya çıkabilir ve doğal yemlerden beslenmeleri mümkün olmaktadır. Ama havanın fazla sıcak veya yağmurlu olmaması gerekmektedir. Unutmayın yavrular 5 haftalık olana kadar, fazla sıcak veya yağmurlu günlerde meraya bırakılmaması gerekmektedir. Ve hasta olmalarına neden olabilirsiniz. Nedeni ise bu dönemden önce yavruların vücutlarındaki tüyler onları iklim koşullarından korumaya yeterli olmamaktadır.
Salon için kullanılan altlık ve zemin malzemesi :
Diğer kümes hayvanlarının tam aksine kaz salonu için farklı malzemeler kullanabilirsiniz. Talaş, saman, veya kurumuş otlar kullanmak mümkün olmaktadır. Ve sadece salonu kuru tutabilmesi ve fazla rutubeti alabilmesi gerekmektedir.
Altlık için kullanılan malzemenin sert olmaması gerekmektedir. Çünkü kuşların ayaklarına zarar vermesi ve enfeksiyonel hastalıklara neden olması mümkün olmaktadır.
Ve diğer nedeni ise kazların dışkısı genel olarak daha sıvı olmaktadır. Ve bu sert bir malzeme bu dışkıların sıvılığını alamaz. Kaz, su içerken yatağın üzerine dökülür, bu nedenle içme suyunun ahşap veya plastik bir çit veya tel örgü üzerine yerleştirilmesi tavsiye edilir, böylece çevredeki çerçeve yatağın üzerine su dökülmesini önler.
Üreme döneminde, damızlık veya dairesel içme yoluyla sağlanabilen, kuş başına en az 2 cm içme alanı önerilir. Her bir kaz civciv için, çift taraflı veya dairesel bir damızlık olabilen 1,5 cm’lik besleme alanı gereklidir. Tavukların bir an önce yemeye başlayabilmeleri için yumurtadan çıktıktan sonraki ilk 24 saat içinde daha fazla yiyeceğe sahip olmaları gerekir. Tavukların kolay erişimi için, tavukları yetiştirmek için altlık üzerinde tahıl içeren yumurta tepsileri kullanılabilir.
Kaz civcivleri için yem rasyonu :
Deneyimliler ve uzmanların tavsiyelerine göre, ilk günlerde kaz yavruları için tavuklara verilen başlangıç yemi kullanılması olmaktadır. Bu yemler peletler halinde ise bulunmaktadır. Ama genelde kaz yavrusu yemlerinde yaklaşık %16-18 protein olmaktadır. Ve 2600 – 2900 K/Cal ise bir kilogram yemde olması gerekmektedir.
2.tabloda kaz yavrusu yemi ile alakalı bilgiler paylaşılmaktadır. Bir kaz başlangıç diyeti mevcut değilse, benzer protein ve enerji seviyelerine sahip bir tavuk başlangıç diyeti veya kaz konsantresi kullanılabilir.
Ayrıca, diyet kırıntı ve topak şeklinde mevcut değilse, yumuşak un (toz) veya kaz tavuk konsantresi diyetini kullanabilirsiniz. Kişi başına düşen gelirin düşük, gıda kıtlığının ve yetersiz beslenmenin olduğu çoğu ülkede, kaz yetiştiricileri, kazlara gerekli besinleri sağlamak için tam tahıllar ve taze doğranmış yemler gibi yerel yiyecekleri kullanmalıdır.
Bununla birlikte, bu tür sistemlerde, kaz diyeti genellikle protein açısından yetersizdir ve bu da kazların büyümesini azaltır. Mümkünse, diyet protein eksikliği, yemek veya soya fasulyesi, keten tohumu veya yer fıstığı gibi protein açısından zengin takviyelerle desteklenmelidir.
Kaz civcivlerinin ilk rasyondan toplam yem alımı, cinsine bağlı olarak, büyümenin ilk 3 haftasında 2,7 – 2,5 kg arasında olacaktır. Kaz civcivleri bu süre zarfında 7-8 litre arasında su tüketecektir.
Kaz civcivleri, yetiştirmenin ilk 4 haftasında yüksek kaliteli yemlere (çavdar otu, beyaz yonca, lahana ve hatta ısırgan otu) erişebilirse, tüm diyetten yem alımları %20 oranında azaltılabilir. 3 haftalıkken, kaz civcivleri gönüllü alımlarının %75’inden fazlası ile sınırlandırılabilir.
Ancak, kaz yemlerinde başlangıç rasyonunun yetersiz olması veya kaz yemlerinde besin kısıtlamasının yüksek olduğu tahıl dane karışımının olması gibi durumlarda, doğrudan veya manuel otlatma için yeterli miktarda genç gevrek kaba yem sağlanması daha sonra denenmelidir. Mutfak yemek artıkları veya bahçe artıkları da bu dönemde kullanılabilir.
Kaz civcivlerinin otlatılması gerekiyorsa, ilk yem veya tahıl karışımı gece veya gündüz aç olduklarında beslenmelidir. Bu yöntem tavukların yem tüketimini artırır. Tavuklar bu yaşta gıda kısıtlaması alırlarsa, kaz civcivlerinin mükemmel sağlıklı olmaları için dikkatle bakılmalıdır.
1.Yem rasyonu | 2.Yem rasyonu | |
Metabolize edilebilir enerji (1 KG için Kcal ) | 2600 | 2800 |
Ham protein | 15.8 | 17 |
Amino asitler (%)
|
0.89
0.40 0.79 0.17 0.58 |
0.95
0.42 0.85 0.18 0.62 |
Mineraller (%)
|
0.75
0.67 0.42 0.14 0.13 |
0.80
0.70 0.45 0.15 0.14 |