En İyi Kaz Irkı

Kaz yetiştiriciliğinde doğru ırk seçimi, verimlilik ve karlılık açısından en önemli unsurlardan biridir. Bazı kaz ırkları yüksek et verimiyle ön plana çıkarken, bazıları yumurta üretiminde tercih edilir. Ayrıca dayanıklılık, iklim uyumu ve bakım kolaylığı da kaz seçerken dikkate alınmalıdır.

Altın kuluçka uzmanları tarafından hazırlanan bu yazıda en iyi kaz ırkları ve her birinin özellikleri hakkında detaylı bilgi paylaşılmıştır.

En İyi Kaz Çeşitleri ve Özellikleri

Aşağıdaki tabloda dünyada ve Türkiye’de en çok bilinen, yetiştirilen ve en çok araştırılan kaz ırklarının özelliklerini bulabilirsiniz :

Kaz Irkı	Ağırlık	Yumurta Sayısı	Kullanım Amacı	Belirgin Özellikler
Toulouse	7–10 kg	30–40	Et	Yavaş büyür, yağlı et yapısı, Foie gras üretiminde kullanılır.
Embden	8–12 kg	30–40	Et	Çok iri, hızlı büyüyen, beyaz tüylü, dayanıklı.
Çin Kazı	3–4 kg	50–60	Yumurta	İnce uzun boyun, üretken, gürültücü, yüksek yumurta verimi.
Roman	4–6 kg	40–50	Et + Yumurta	Sessiz yapılı, uysal, orta boy kaz.
Afrika Kazı	6–8 kg	30–40	Et	İri gövde, güçlü yapılı, sıcak iklimlere uyumlu.
Sivastopol	4–6 kg	25–35	Süs + Et	Kıvırcık tüyleriyle dekoratif, orta verimli.
Linda Kazı	7–9 kg	40–50	Et + Yumurta	Soğuğa dayanıklı, hızlı gelişen, Türkiye’de popüler.

Toulouse Kazı

Fransa kökenli olan Toulouse kazı, özellikle yağlı eti ve Foie gras üretiminde kullanılmasıyla bilinir. Yavaş büyüyen bir kaz türüdür ama et kalitesi oldukça yüksektir. 7–10 kg arasında ağırlığa ulaşabilir. Yıllık yumurta verimi düşük olsa da et kazı olarak dünyada en çok tercih edilen ırklardandır.

Toulouse kaz ırkı fiyatı cüsseleri nedeniyle diğer kazlardan daha pahalı olmaktadır. Ayrıca sermaye dönüşü diğerlerinden fazla zaman alır.

📝 Not : Bazen Toulose ve Embden kazı birleşmesinden melez bir kaz ırkı elde edilir. Bu ırkın büyüme hızı safkanlardan da yüksektir ve daha verimlidir.

Embden Kazı

Emden veya bazı kaynaklarda Embden kazı olarak bilinen büyük cüsseli kaz türünün anavatanı almanyanın hannover kenti olarak bilinir. Bu ırk en iri kaz ırklarından biridir ve 12 kg’a kadar çıkabilen ağırlığıyla et üretiminde öne çıkar.

 

 

Beyaz tüyleri ve hızlı büyümesi sayesinde ticari yetiştiricilikte yaygın kullanılır. Yumurta verimi düşük olsa da (yılda yaklaşık 40 adet) et verimiyle kârlı bir ırktır.

Çin Kazı

Çin kazlarının 2 renk çeşidi vardır : beyaz ve kahve rengi. Kökeni Asya’ya dayanan Çin kazı, uzun boynu ve zarif görünümü ile tanınır. Çin kzlarının kafasında bulunan çıkıntı onların diğer kazlardan kolaylıkla ayırt edilmesine neden olur.

Embden veya Toulouse kazlarına göre daha hafif yapılıdır, ancak yıllık 50–60 yumurta ile en çok yumurtlayan kaz ırklarındandır. Gürültücü yapısı nedeniyle aynı zamanda bekçi kaz olarak da kullanılır. Daha çok yumurta üretimi için tercih edilir.

Roman veya Germen Kazı

Roma döneminden günümüze kadar bilinen Roman kazı veya diğer adıyla German kazı , uysal yapısı ve orta boyutuyla öne çıkar. Hem et hem yumurta üretimi için uygundur. 40–50 yumurta verimiyle iyi bir seçenek olup aynı zamanda sessiz olmasıyla da hobi yetiştiriciliğinde tercih edilir.

Afrika Kazı

Bu kaz türü Afrika ve Asya kökenlidir ve  iri yapısı ve dayanıklılığıyla bilinir. 6–8 kg ağırlığa ulaşabilir. Afrika kazının yıllık ortalam ürettiği yumurta sayısı 30-40 adettir. Bu yüzden daha çok et için yetiştirilir. Sıcak iklimlere uyum sağlayabilmesiyle farklı bölgelerde yetiştiricilik için uygundur.

Sivastopol

Dekoratif görünümü ile tanınan Sivastopol kazı, kıvırcık tüyleriyle bilinir. Daha çok süs amacıyla beslenir, ancak 4–6 kg ağırlığa ulaşarak et üretiminde de kullanılabilir. Yumurta verimi düşük olsa da görünüşüyle özel ilgi gören bir türdür.

Linda Kazı

Rusya kökenli Linda kazı, özellikle soğuğa dayanıklı yapısı ve hızlı gelişimiyle tanınır. 7–9 kg ağırlığa ulaşabilen bu kaz ırkı, hem et hem de yumurta için tercih edilir. Türkiye’de de popülerleşen bu tür, ticari yetiştiricilikte avantajlıdır.

En İyi Yerli Kaz Irkları

Türkiye, doğal meralara ve iklim çeşitliliğine sahip olması nedeniyle kaz yetiştiriciliği için oldukça uygun bir ülkedir. Özellikle yerli kaz ırkları, bölgesel iklim şartlarına dayanıklılıkları ve doğal yemlerle kolayca beslenebilmeleri sayesinde öne çıkar.

Yerli kazlar daha çok dayanıklılık, annelik içgüdüsü (kuluçka yeteneği) ve doğal yetiştiriciliğe uygunluk açısından tercih edilir. Türkiye’de yetiştirilen en iyi yerli kaz ırkları arasında aşağıdakiler yer almaktadır:

Kars Kazı

Türkiye’nin en bilinen yerli kaz ırkıdır. Doğu Anadolu’nun sert kışlarına dayanıklıdır ve özellikle Kars mutfağında meşhur olan kaz eti bu türden elde edilir. Ortalama 5–7 kg ağırlığa ulaşır ve etinin lezzeti nedeniyle kış aylarında yoğun talep görür.

Anadolu Kazı

İç Anadolu’nun yaygın kaz türlerinden biridir. Hem et hem yumurta veriminde kullanılabilir. Dayanıklı yapısı sayesinde merada kolay beslenir. Kuluçka içgüdüsü güçlüdür, bu nedenle doğal üretimde tercih edilir.

Orta Anadolu Beyaz Kazı

Beyaz tüyleri ve orta büyüklüğüyle bilinir. Genellikle Ankara, Konya ve Yozgat gibi illerde yetiştirilir. 25–30 yumurta verimi vardır. Et üretiminde daha çok tercih edilir.

Doğu Anadolu Gri Kazı

Erzurum, Ağrı ve Ardahan’da yaygın olarak yetiştirilir. İri yapılıdır, gri tüyleriyle ayırt edilir. Etinin kalitesi ve soğuğa dayanıklılığı ile ön plana çıkar.

Karadeniz Kazı

Karadeniz’in nemli iklimine uyum sağlamış yerli kaz türüdür. Orta boyutta olup 4–5 kg ağırlığa ulaşır. Küçük ölçekli köy yetiştiriciliğinde, hem et hem de sınırlı yumurta üretimi için tercih edilir.

Sonuç

Altın Kuluçka blog sayfasında sizlere sunulan bu yazıda dünyada ve Türkiye’de en iyi kaz ırkları olarak  tanınan kazları ve onların özelliklerini inceledik.

Kaz yetiştiriciliği, doğru ırk seçimi, uygun beslenme, barınma ve bakım koşulları sağlandığında hem et hem de yumurta üretimi açısından oldukça kazançlı bir hayvancılık koludur. Yerli ırklar dayanıklılıkları ve doğal ortamlara uyumlarıyla öne çıkarken, dünya ırkları yüksek et ve yumurta verimiyle yetiştiricilere avantaj sağlar.