Tavuk Yetiştiriciliği

Tavuk Cinsleri ve Özellikleri | Yerli tavuk ırkları

Türkiye’de tavuk yetiştiriciliği, hem yumurta hem de et üretimi açısından önemli bir yere sahiptir. Yerli tavuk ırkları, ülkemizin farklı iklim koşullarına uyum sağlamaları, hastalıklara karşı dirençli olmaları ve doğal beslenme alışkanlıklarıyla öne çıkar.

Her ırkın kendine özgü özellikleri, verimlilik düzeyi ve bakım ihtiyaçları farklıdır. Bu nedenle tavuk yetiştiriciliğine başlamadan önce hangi ırkın amaçlarınıza daha uygun olduğunu bilmek büyük avantaj sağlar. Altın kuluçkanın bu yazısında farklı tavuk cinsleri ve her birinin özellikleri detaylı olarak incelenmiştir.

HHD 56 lık Kuluçka Makinesi
HHD 56 lık Kuluçka Makinesi
» 56lı tavuk kuluçka makinesi
» dayanıklı ve hijyenik yapı
» 12v ve 220v elektrikle uyumlu
Kargo Bedava
4,499 TL

Tavuk Irkları ve Özellikleri

Türkiye’de yerli ırkların yanı sıra dünyaca ünlü yabancı tavuk ırkları da yetiştirilmektedir. Bu ırklar yumurta, et veya süs amaçlı kullanılabilir. Aşağıdaki tablo, hem yerli hem de yabancı tavuk ırklarının özelliklerini ve verim türlerini karşılaştırmalı şekilde göstermektedir :

Irk Özellikleri Verim Türü
Atak-S Yüksek yumurta verimi, kahverengi yumurta, dayanıklı yapı. Yumurta verimi yüksek
Atabey Çift amaçlı, hem et hem yumurta veriminde dengeli. Et + yumurta
Ligorin (Leghorn) Az yem tüketir, beyaz yumurta üretir, hızlı büyüme gösterir. Yumurta verimi yüksek
Plymouth Rock Sakin mizaçlı, bol yumurtlayan, et kalitesi de iyidir. Et + yumurta
Gerze Tavuğu Anadolu kökenli, dayanıklı ve özgün görünüm, doğal ortamda iyi gelişir. Yerli – hobi + yumurta
Denizli Tavuğu Uzun ötüşüyle meşhur, süs ve gösteri amaçlı da yetiştirilir. Yerli – süs + yumurta
Sussex Çift amaçlı, sakin, uysal ve bol yumurtlayan. Et + yumurta
Hint Tavuğu Dövüşçü özelliğiyle bilinir, güçlü ve dayanıklıdır. Spor + hobi
Wyandotte Gösterişli tüy yapısı, iri gövde, hem et hem yumurtada verimli. Et + yumurta + süs
Rhode Island Red Çok dayanıklı, kırmızı-kahverengi yumurta verimi yüksek, dünya çapında popüler. Yumurta + et
New Hampshire Hızlı büyüme, et verimi yüksek, kahverengi yumurta üretir. Et + yumurta
Brahma Çok iri yapılı, ağır et ırkı, gösterişli tüyleriyle süs amaçlı da yetiştirilir. Et + süs
Cochin Tüyleri bol, sakin karakterli, daha çok süs ve hobi amaçlı tercih edilir. Süs + yumurta
Langshan Çin kökenli, iri cüsseli, siyah bacaklı, et ve yumurtada dengeli verimlidir. Et + yumurta
Dorking Eski İngiliz ırkı, lezzetli etiyle ünlüdür, yumurta verimi orta seviyededir. Et + yumurta
Orpington Yumuşak tüy yapısı, uysal mizacı, hem et hem yumurta veriminde dengeli. Et + yumurta + süs
Cornish Etlik piliç üretiminin temel gen kaynağı, çok kaslı ve iri. Et

Atak-S

Türkiye’de Ege Üniversitesi tarafından geliştirilen Atak-S tavuk ırlı , kahverengi yumurta veriminde öncü yerli hibrit ırktır. Yılda ortalama 280–300 yumurta yapar. Zorlu iklim koşullarına uyum sağlar ve ticari yumurta üretiminde yaygın olarak kullanılır. Yerli olması nedeniyle bakım maliyetleri düşük ve bağışıklığı güçlüdür.

Atabey

Atabey tavuğu, Atak-S gibi Türkiye’de geliştirilmiştir ve çift amaçlıdır. Hem yumurta hem de et üretiminde kullanılabilir. Yılda yaklaşık 200–230 yumurta verimi bulunur. Dayanıklı yapısı sayesinde küçük çiftliklerde ve hobi yetiştiriciliğinde tercih edilir.

Leghorn (Ligorin)

İtalya kökenli Leghorn, beyaz yumurta üretiminin lideridir. Leghorn tavuğu yumurta verim yönünde tanınmış olan ve ülkemize de ilk getirilen, en çok bilinen bir yumurtacı Akdeniz ırkıdır. Bu ırkın renk ve ibik şekline göre 16 varyetesi vardır. Bu varyeteler içerisinde en çok tanınanı balta ibikli beyaz Leghorn’lardır.

Az yem tüketmesine rağmen yılda 300’den fazla yumurta yapabilir. Hafif yapılıdır, et verimi düşüktür ama yüksek yumurta verimliliği sayesinde ticari yumurtacılıkta dünyada en çok tercih edilen ırklardan biridir.

Plymouth Rock

Plymouth Rock

Amerikan kökenli Plymouth Rock, siyah-beyaz çizgili tüyleriyle tanınır. Hem et hem yumurta veriminde başarılıdır. Bu tavuklar 8 haftalık ken yumurtlamaya başlar ve ılda yaklaşık 200–220 yumurta yapar. Plymouth rock tavuklarının yumurtaları diğer ırklardan biraz daha iridir. Kabuğu ise kremsi bir renge sahiptir.

Plymouth rock tavukları standart koşullarda ağırlıkları 3 Kg kadar gelebilir. Horozlar ise 4 – 4.5 KG ağırlığa sahip olabilirler. Uysal, sakin ve kolay evcilleşen bir karaktere sahip olduğu için hem çiftçiler hem de hobiciler tarafından beslenir.

Gerze Tavuğu (Hacı Kadın)

Türkiye’nin yerli ırklarından Gerze, Karadeniz kökenlidir. Bu ırk dayanıklı yapısıyla doğal ortamda rahatça yaşar. Yumurta verimi yılda yaklaşık 120–150 civarındadır. Daha çok doğal köy yumurtası için tercih edilir, ayrıca süs tavuğu olarak da değerlidir. Ortalama canlı ağırlıkları tavuklarda 2.7 ila 3.2, horozlarda 3.5 ila 4 kg’dır.

Denizli Tavuğu

Bu tavuklar Denizli ve Muğla illeri çevresinde yetiştirilen yerli bir yumurta-et ırkı olup horozlarının uzun ötüşleri ile tanınırlar. 10–15 saniyeye kadar süren uzun ötüşleriyle tanınır. Yumurta verimi düşük (100–120 civarında) olsa da ötüş yarışmaları ve süs amacıyla tercih edilir. Gösterişli vücut yapısı ve güçlü ötüşü ile kültürel bir değer taşır.

Ayrıca Denizli ırkının en belirgin özelliği gözlerinin etrafında siyah renkli bir halkanın bulunmasıdır. Bu yüzden bu tavuklara sürmeli tavukda denir. Bu tavuk ırkının derisi, kulakçıkları ve yumurta kabuk renkleri beyazdır.

30 Luk Wonegg Kuluçka Makinesi
30 Luk Wonegg Kuluçka Makinesi
» 30 lu tavuk kuluçka makinesi
» %80 e varan çıkım oranı
» Güvenli ve az enerji tüketimi
Kargo Bedava
6,799 TL

Susex Tavuğu

İngiltere kökenli Sussex, beyaz vücudu ve siyah boyun-tüy desenleriyle tanınır. Yılda 220–250 yumurta yapar. Aynı zamanda iyi et verimine sahiptir. Canlı ağırlıkları horozlarda 3.7 ila 4.5, tavuklarda 3 ila 3.5 kg’dır. Yumurta kabukları kahverengidir. Çift amaçlıdır ve uysal yapısı sayesinde hem ticari hem de hobi yetiştiriciliğinde popülerdir.

Hint Tavuğu

Hint tavuğu, dövüşçü özellikleri ve dayanıklılığı ile bilinir. Et verimi ve yumurta üretimi düşük seviyededir (yılda ortalama 80–100 yumurta). Daha çok hobi, dövüş ve gösteri amaçlı beslenir. Vücut yapısı güçlüdür, dayanıklılığı yüksek olsa da agresif mizaçlıdır.

Wyandotte Tavuk

Wyandotte

Amerikan kökenli Wyandotte, gösterişli tüy desenleriyle tanınır. Bu safkan tavuk ırkı çift amaçlıdır: yılda yaklaşık 180–220 yumurta yapar, aynı zamanda iri yapılı olduğu için et verimi de iyidir. Wyandotte tavuklarının ağırlığı 2.9 Kg ve horozları ise 3.9 Kg olarak bilinmektedir. Renk çeşitliliği ve parlak tüy yapısıyla süs tavuğu olarak da çok tercih edilir.

Rhode İsland Red

Rhode island Red

Amerikan kökenli Rhode Island Red, dünyanın en verimli kahverengi yumurta üreticilerindendir. Yılda 250–280 yumurta yapar. Dayanıklı, uzun ömürlü ve bakımı kolaydır. Ticari çiftliklerde, köy ortamında ve hobi yetiştiriciliğinde çok popülerdir.

Rhode İsland red tavuk ise kombine bir ırktır. Rhode İsland red tavuğu 18-20 haftalıkken yumurtlamaya başlar. Olgunluk döneminde tavukların ağırlığı 2.9 ve horozlar ise 3.9 KG olmaktadır. Rhode İsland red tavuğunun gurk olmasıda zordur ve hatta kuluçka dönemi arasında yumurtaları terk edebilir. Bu yüzden üremesi için kuluçka makinesi kullanılması tavsiye edilir.

New Hampshire

New Hampshire

Rhode Island Red’den türetilmiş olan New Hampshire, daha hızlı gelişmesiyle bilinir. Rhode İsland Red ırkının daha verimli olması amacıyla ABD’ nin New Hampshire eyaletinde yapılan genetik araştırmalar ve deneyler sonucunda bu tavukların daha iri yumurtalar yapmasına, erken tüylenmesine ve et üretimi açısından ise daha uygun olmasına neden olmuştur.

Yılda ortalama 200–220 kahverengi yumurta yapar. Et verimi daha yüksektir, bu yüzden özellikle etlik yetiştiriciliğinde tercih edilir.

Brahma Tavuğu

Brahma tavuğu

Hindistan kökenli Brahma, melez bir tavuk ırkı olmaktadır ve Malay ve Cochin ırklarının birleşmesinden ortaya çıkar. Bu ık iri cüssesi ve tüylerle kaplı bacaklarıyla bilinir. 5–6 kiloya kadar ulaşabilir. Yılda 120–150 yumurta yapar. Daha çok et verimi için kullanılır, aynı zamanda görselliği sayesinde süs tavuğu olarak da yetiştirilir.

Bu tavukların ortalama canlı ağırlıkları 4.3 Kg ve horozları ise 5.4 Kg ulaşmaktadır. yumurta kabuğu rengi ise açık kahve rengidir.

Cochin tavukları

Cochin

Çin kökenli Cochin, bol tüyleri ve sakin yapısıyla tanınır. Yumurta verimi düşüktür (50–100 yumurta/yıl). Daha çok süs ve hobi amaçlı yetiştirilir. Cochin tavuklarının en bariz özelliği sık sık gurk olmasıdır.

Cochin tavuklarının dört farklı variyetesi vardır. Tavukların ağırlıkları 3.5 – 4.2 Kg ve horozlar ise 4.5 – 5.5 Kg ağırlığına varabilir.Uysal ve dost canlısı mizacıyla bahçelerde beslenmeye uygun bir ırktır.

Langshan Tavuğu

Langshan

Çin kökenli Langshan, siyah tüyleri ve uzun bacaklarıyla bilinir. Hem yumurta (150–200/yıl) hem de et verimi açısından dengeli bir ırktır. Dayanıklılığı yüksek olduğu için farklı iklimlerde yetiştirilebilir.

Bu ırkın beyaz ve siyah olmak üzere iki varyetesi vardır. Ortalama canlı ağırlıkları, horozlarda 4.0 ila 4.7, tavuklarda 3.2 ila 3.7 kg’dır. Deri rengi beyaz, yumurta kabukları koyu kahverengidir.

Dorking

Dorking

İngiltere kökenli Dorking, çok eski tavuk ırklarından biridir. Beş parmaklı yapısıyla ayırt edilir. Bu tavukların beyaz, gümüş ve gri renklerde variyeteleri vardır. Et kalitesi son derece lezzetlidir, bu nedenle gastronomi açısından değerlidir. Yılda ortalama 150–180 yumurta yapar.

bu tavukların canlı ağırlıkları beyaz variyetelerinde horoz 3.2-3.7 kg ve tavuklar 2.5 – 3 kg dır. Ama diğer variyetelerde horozların ağırlığı 4 – 4.5 kg ve tavuklar ise 3 – 3.5 kg dır.

Orpington

Orpington

İngiltere kökenli Orpington, yumuşak ve kabarık tüyleriyle gösterişli bir ırktır. Orpington tavuğunun sarı, siyah beyaz ve mavi olmak üzere dört variyetesi vardır. siyah Orpington siyah langshan, siyah minorka ve Plymouth rock melezlemesinden elde edilmiştir.

Çift amaçlıdır: yılda 180–200 yumurta yapar, ayrıca et verimi de iyidir. Farklı renk çeşitleri vardır ve aynı zamanda süs tavuğu olarak da çok popülerdir. Ortalama canlı ağırlıkları horozlarda 4.2 ila 5.0, tavuklarda 3.5 ila 4.0 kg’dır.

Cornish

İngiltere kökenli Cornish, İngiltere’nin Cornwall eyaletinde geliştirilmiş ağır ve et tipinde bir ırktır. Bu ırk güçlü kas yapısıyla bilinir ve modern etlik broylerlerin geliştirilmesinde temel gen kaynağıdır.

Yumurta verimi düşük (yılda 100 civarı) olsa da et üretiminde en değerli ırklardan biridir. Ortalama canlı ağırlıkları horozlarda 4.8, tavuklarda 3.8 kg kadardır.

Son söz

Altın Kuluçka uzmanları tarafından hazırlanan bu yazıda, farklı tavuk ırkları ve her birinin özellikleri hakkında detaylı bilgiler paylaşıldı. Sonuç olarak, tavuk yetiştiriciliğinde doğru ırk seçimi hem verim hem de amaç açısından büyük önem taşır.

Yumurtacı ırklar yüksek yumurta verimiyle öne çıkarken, etlik ırklar hızlı gelişim ve yüksek et randımanı sağlar. Çift amaçlı ırklar hem et hem yumurta üretimi için dengeli seçenekler sunarken, süs ırkları görsellikleri ve özel özellikleriyle hobi yetiştiriciliğinde tercih edilir.

Sıkça Sorulan Sorular

Ziyaretçilerimizin sıkça sorduğu bazı soruların yanıtlarını aşağıda bulabilirsiniz.

En verimli tavuk cinsi hangisidir?

Leghorn ve Lohmann Brown tavukları yumurta veriminde en önde gelen cinslerdir.

En iri yumurta yapan tavuk cinsi nedir?

Rhode Island Red ve Sussex tavukları iri yumurta yapmalarıyla bilinir.

En pahalı tavuk cinsleri hangilerdir?

Ayam Cemani, Brahma ve Orpington tavukları en pahalı süs ve üretim cinsleri arasındadır.

En çok gurk olan tavuk cinsleri nedir?

Cochin, Brahma ve Orpington tavukları sık sık gurk olma eğilimindedir.

En iyi yumurta tavuğu hangisi?

Leghorn, yüksek yumurta verimi ve dayanıklılığıyla en iyi yumurta tavuğu kabul edilir.

En iri tavuk cinsi nedir?

Brahma tavukları iri yapılarıyla bilinir ve dünyanın en büyük tavuk ırklarındandır.

En kaliteli tavuk yumurtası hangisi?

Serbest dolaşan köy tavuklarının yumurtaları doğal beslenmeleri sayesinde en kaliteli kabul edilir.

Köy tavuğu ile normal tavuk arasındaki farklar nelerdir?

Köy tavuğu doğal beslenir, daha yavaş büyür ve daha az ama besin değeri yüksek yumurta yapar. Normal tavuklar ise yemle hızlı büyür, daha fazla yumurta verir fakat yumurta ve et kalitesi köy tavuğuna göre düşüktür.

Profile picture

Ela Akkaya

Ben bir veteriner hekimim ve hayvan sağlığına ve refahına katkı sunarken, aynı zamanda web içerik üretimi ve dijital yazarlık alanlarında aktif olarak çalışıyorum.Uzmanlığımı sadece klinik ortamda değil, dijital dünyada da paylaşarak hem hayvanseverlere hem de sektöre değer katmayı hedefliyorum.

İlgili Makaleler

2 Yorum

  1. Hakan dedi ki:

    Son derece aydınlatıcı bilgiler paylaşmışsınız, çok teşekkürler.

    1. Müdür dedi ki:

      eğer beğenmişseniz ne mutlu bize 🙏

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Başa dön tuşu